W tym roku Kościoły wschodnie obchodzą Wielkanoc w dniu, w którym wierni Kościoła rzymskokatolickiego świętują Niedzielę Miłosierdzia Bożego.
W Polsce najliczniejszą grupę chrześcijan wschodnich stanowią prawosławni oraz grekokatolicy. W tym roku grono wiernych jest dużo większe niż wcześniej ze względu na uchodźców wojennych z Ukrainy, gdzie dominują obrządki wschodnie.
Para prezydencka złożyła życzenia wiernym kościołów wschodnich w związku z przypadającą dziś prawosławną Wielkanocą. Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda życzyli im pokoju i nadziei:
Para prezydencka przypomniała, że Święto Zmartwychwstania Pańskiego odbywa się w cieniu wojny na Ukrainie, a do Polski przybyło wielu uchodźców z tego kraju:
Prezydent Wołodymyr Zełenski opublikował odezwę do narodu ukraińskiego.
„W Wielkanoc prosimy Boga o wielką łaskę urzeczywistnienia naszego wielkiego marzenia: by nastał kolejny Wielki dzień – dzień, w którym na Ukrainie zapanuje wielki pokój. A wraz z nim – wieczna zgoda i dobrobyt. Wielkanoc daje nadzieję i wiarę w to, że światło przezwycięży ciemność, dobro przezwycięży zło, życie przezwycięży śmierć i z pewnością – zwycięży Ukraina”
– powiedział prezydent Zełenski w nagraniu opublikowanym w internecie.
Duszpasterz warszawskiej parafii greckokatolickiej pod wezwaniem błogosławionego Mikołaja Czarneckiego, ksiądz Bogdan Kruba, zaznaczył, że Święto Zmartwychwstania Pańskiego jest czasem nadziei na zwycięstwo prawdy.
„Chrystus Zmartwychwstał, prawdziwie Zmartwychwstał – Chrystos Woskres”
– powiedział duchowny.
„A jak Chrystus Zmartwychwstał to i my zmartwychwstaniemy. Jak Chrystus Zmartwychwstał to i zmartwychwstanie Ukraina do nowego życia. Dlatego, że ta wojna, która jest w Ukrainie, to jest wojna za prawdę, za poszanowanie ludzkiej godności, za poszanowanie praw człowieka do wolności – do tej wolności, do której wyswobodził nas Chrystus”
– podkreślił duchowny grekokatolicki.
Dodał, że każdy naród ma prawo żyć w wolności, a tę wolność daje nam tylko Zmartwychwstały Pan. „Nie lękajmy się zatem, nie bójmy się, bo jesteśmy wolni, a tę wolność przyniósł nam Chrystus. I żaden rosyjski czołg, żadna rosyjska bomba, która niesie zniszczenie a nawet śmierć, nie jest w stanie nas oderwać od tej miłości, od tej wolności, którą właśnie w tych dniach przynosi Zmartwychwstały Pan” – powiedział ksiądz Bogdan Kruba.
W Niedzielę Miłosierdzia Bożego proboszcz parafii greckokatolickiej pod wezwaniem błogosławionego Mikołaja Czarneckiego podziękował wszystkim Polakom za ich ofiarność.
„Drodzy Polacy, otwieracie szeroko swoje serca i dziękujemy wam za to. Życzymy wam w Niedzielę Miłosierdzia Bożego, żeby ten Chrystus Zmartwychwstały, Chrystus Miłosierny, dawał wam nadzieję, tę miłość”
– powiedział duchowny.
„Bo wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili”. Uczyniliście wiele – niech Chrystus Zmartwychwstały o tym wspomni, gdy staniecie przed Nim, w dniu Sądu. On jest naszą mocą”
– powiedział ksiądz Kruba.
W Kościołach Prawosławnych oraz katolickich Kościołach obrządku wschodniego Wielkanoc określana jest jako Woskresienije Christowo czyli Zmartwychwstanie Chrystusowe, ale też Zmartwychwstanie Pańskie lub Pascha Chrystusowa. Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną, nazywaną Wielkim Dniem – Wełykdeń.
O świcie odśpiewuje się jutrznię wielkanocną z procesją rezurekcyjną, a potem sprawowana jest Eucharystia. Przed procesją rezurekcyjną płaszczenica, czyli ikona przedstawiająca martwe ciało Jezusa zdjęte z krzyża, namalowana na płótnie, przenoszona jest z grobu na ołtarz, gdzie leży do czwartku uroczystości Wniebowstąpienia, czyli 40 dni, i na niej sprawowana jest liturgia. Kościoły wschodnie obchodzą Wielkanoc według kalendarza juliańskiego.
Kościół greckokatolicki w Polsce to Kościół obrządku bizantyjsko-ukraińskiego, który zrzesza głównie wiernych pochodzenia ukraińskiego. Są oni rozproszeni po całym kraju. Należą do jednej metropolii, w skład której wchodzi archieparchia (archidiecezja) przemysko-warszawska, którą kieruje arcybiskup Eugeniusz Popowicz, oraz eparchia (diecezja) olsztyńsko-gdańska i eparchia wrocławsko-koszalińska.
Metropolia ma 170 parafii i ośrodków duszpasterskich, w których pracuje około 100 kapłanów. Polscy biskupi greckokatoliccy wchodzą w skład Konferencji Episkopatu Polski.