sobota, 2 sierpnia 2025
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
Radio Gorzów
  • WIADOMOŚCI
    • MIASTO
    • KULTURA
    • GOŚĆ NA 95.6FM
    • KRAJ I ŚWIAT
  • SPORT
    Beniaminek na początek

    Beniaminek na początek

    Cuprum Stilon spokojnie czeka na licencję

    Cuprum Stilon spokojnie czeka na licencję

    Stal już niebawem rozpocznie przygotowania do sezonu

    Stal już niebawem rozpocznie przygotowania do sezonu

    Niezły Kordun, reszta do poprawy

    Niezły Kordun, reszta do poprawy

    Koszykarze, nie tylko z Gorzowa Wlkp., chcą grać w Kangoo Basket

    Koszykarze, nie tylko z Gorzowa Wlkp., chcą grać w Kangoo Basket

    Rebeka pozostaje w Gorzowie Wlkp.

    Rebeka pozostaje w Gorzowie Wlkp.

    Reprezentacje Polski znów zagrają w naszym województwie

    Reprezentacje Polski znów zagrają w naszym województwie

    Stilon gotowy na IV ligę

    Stilon gotowy na IV ligę

    Bednar i długo nic

    Bednar i długo nic

  • RG TV
  • PODCASTY
  • RADIO
    • RAMÓWKA
    • REGULAMINY
    • KONTAKT
  • REKLAMA
  • RADIO ZACHÓD

SŁUCHAJ

Radio Gorzów
  • WIADOMOŚCI
    • MIASTO
    • KULTURA
    • GOŚĆ NA 95.6FM
    • KRAJ I ŚWIAT
  • SPORT
    Beniaminek na początek

    Beniaminek na początek

    Cuprum Stilon spokojnie czeka na licencję

    Cuprum Stilon spokojnie czeka na licencję

    Stal już niebawem rozpocznie przygotowania do sezonu

    Stal już niebawem rozpocznie przygotowania do sezonu

    Niezły Kordun, reszta do poprawy

    Niezły Kordun, reszta do poprawy

    Koszykarze, nie tylko z Gorzowa Wlkp., chcą grać w Kangoo Basket

    Koszykarze, nie tylko z Gorzowa Wlkp., chcą grać w Kangoo Basket

    Rebeka pozostaje w Gorzowie Wlkp.

    Rebeka pozostaje w Gorzowie Wlkp.

    Reprezentacje Polski znów zagrają w naszym województwie

    Reprezentacje Polski znów zagrają w naszym województwie

    Stilon gotowy na IV ligę

    Stilon gotowy na IV ligę

    Bednar i długo nic

    Bednar i długo nic

  • RG TV
  • PODCASTY
  • RADIO
    • RAMÓWKA
    • REGULAMINY
    • KONTAKT
  • REKLAMA
  • RADIO ZACHÓD
Radio Gorzów
Strona główna Wiadomości

38 lat temu komunistyczne władze wprowadziły w Polsce stan wojenny

Redakcja Nowych Mediów Redakcja Nowych Mediów
2019-12-12 23:01
38 lat temu komunistyczne władze wprowadziły w Polsce stan wojenny

13 grudnia - rocznica wprowadzenia stanu wojennego

Udostępnij na FacebookUdostępnij na TwitterUdostępnij na WhatsappEmail

38 lat temu, w nocy z 12-go na 13-ty grudnia 1981 roku, rządzący komuniści wprowadzili w Polsce stan wojenny. Jego celem była likwidacja protestów społecznych oraz wstrzymanie procesów demokratycznych, zainicjowanych w sierpniu 1980 roku. Zagrażały one trwałości systemu komunistycznego oraz utrzymaniu przywództwa przez rządzącą PZPR.

Do działań na terytorium całego kraju wysłano około 70-ciu tysięcy żołnierzy Wojska Polskiego oraz 30 tysięcy funkcjonariuszy milicji i ZOMO. Mieli do dyspozycji 1750 czołgów, 1400 pojazdów pancernych oraz wozy bojowe, helikoptery i samoloty transportowe. Stan wojenny został zniesiony 22 lipca 1983 roku.

W czasie jego trwania, według różnych źródeł, straciło życie od kilkudziesięciu do stu osób.

13 grudnia 1981 roku o godzinie 6-tej rano radio i telewizja nadały wystąpienie generała Wojciecha Jaruzelskiego. Informował w nim o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju. Generał stwierdził w wystąpieniu, że winę za dramatyczną sytuację w kraju ponosi Solidarność:

https://www.zachod.pl/wp-content/uploads/2019/12/wprowadzily-w-polsce-stan-wojenny-1.mp3

Za oficjalną przyczynę wprowadzenia stanu wojennego podano pogarszającą się sytuację gospodarczą kraju. Argumentem było także zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego w okresie zimowym. Po latach generał Wojciech Jaruzelski tłumaczył, że wprowadzając stan wojenny działał w stanie „wyższej konieczności”, w obawie przed groźbą zbrojnej interwencji wojsk Układu Warszawskiego.

Z dokumentów, do których dotarli historycy wynikało jednak, że władze ZSRR nie zamierzały wprowadzać wojsk do Polski – mówił w ubiegłym roku doktor Jan Olaszek, historyk z Instytutu Pamięci Narodowej. Dodał, że sowieci wywierali nacisk na polskie władze, aby załatwiły kwestie protestów społecznych we własnym zakresie:

https://www.zachod.pl/wp-content/uploads/2019/12/wprowadzily-w-polsce-stan-wojenny-2.mp3

Prawdziwym celem wprowadzenia stanu wojennego przez komunistów było powstrzymanie zainicjowanych w 1980 roku procesów demokratycznych. Komuniści liczyli się z wprowadzeniem stanu wojennego już od wiosny 1981 roku – mówił w ubiegłym roku dyrektor Muzeum Historii Polski historyk Robert Kostro. Zwrócił uwagę, że komuniści czekali na moment, gdy społeczeństwo było zmęczone namiastką danej mu wolności:

https://www.zachod.pl/wp-content/uploads/2019/12/wprowadzily-w-polsce-stan-wojenny-3.mp3

W noc z 12-go na 13-ty grudnia 1981 roku, komunistyczne władze wysłały do działań na terenie kraju wojsko, milicję i ZOMO. Aż jedną czwartą wszystkich sił skoncentrowano w Warszawie i okolicach. Nie było łączności, nie działały telefony, wiadomość przekazywana z ust do ust brzmiała: „wojna!”. Na ulicach polskich miast było niewiele samochodów, jeździły za to czołgi i wozy bojowe:

https://www.zachod.pl/wp-content/uploads/2019/12/wprowadzily-w-polsce-stan-wojenny-4.mp3

Komuniści zawiesili wydawanie prawie całej prasy, zmilitaryzowano radio, telewizję i duże zakłady przemysłowe. Strajki i masowe protesty zostały zakazane. Tam, gdzie jednak spontanicznie wybuchały, były tłumione przez wojsko i milicję. Podczas pacyfikacji górniczego protestu w kopalni Wujek, 16 grudnia zginęło 9-ciu górników, a ponad 20-tu zostało rannych. Tragiczne wydarzenia wspominali w 1989 roku górnicy strajkujący w Wujku – Stanisław Płatek, Jerzy Wartak i Adam Skwira:

https://www.zachod.pl/wp-content/uploads/2019/12/wprowadzily-w-polsce-stan-wojenny-5.mp3

Następnego dnia po pacyfikacji kopalni Wujek, do członków Solidarności przemówił Zbigniew Bujak, przewodniczący Regionalnej Komisji Wykonawczej Regionu Mazowsze. Bujak, który od chwili wprowadzenia stanu wojennego pozostawał w ukryciu, na falach podziemnego radia Solidarność apelował o rozwagę i mądrość:

https://www.zachod.pl/wp-content/uploads/2019/12/wprowadzily-w-polsce-stan-wojenny-6.mp3

Zmilitaryzowane media, po weryfikacji i zwolnieniu ponad tysiąca dziennikarzy, stały się tubą propagandową komunistycznych władz. Odpór rządowej propagandzie dawało podziemne radio „Solidarność”, które mimo zagłuszania przez SB i milicję, emitowało krótkie audycje i podtrzymywało społeczeństwo na duchu. Działało w wielu miastach, mimo poszukiwań nadajników, prowadzonych przez bezpiekę i milicję. Jednym z ośrodków, z których nadawało radio, była Warszawa:

https://www.zachod.pl/wp-content/uploads/2019/12/wprowadzily-w-polsce-stan-wojenny-7.mp3

Radio „Solidarność” działało też w Świdniku, gdzie jego organizatorem i szefem był Henryk Gontarz, pracownik Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL. Po latach wspominał, że aby uniknąć dekonspiracji zrezygnowano z informowania o godzinach emisji. Mimo to słuchalność była bardzo wysoka, dzięki zastosowanemu fortelowi:

https://www.zachod.pl/wp-content/uploads/2019/12/wprowadzily-w-polsce-stan-wojenny-8.mp3

Wprowadzenie stanu wojennego spotkało się z ostrymi reakcjami państw Zachodu, które jednak w dużej mierze poprzestały na protestach dyplomatycznych. Najbardziej stanowcze było działanie Stanów Zjednoczonych. 23 grudnia 1981 roku prezydent Ronald Reagan ogłosił sankcje gospodarcze wobec PRL. Poparł też Solidarność i udzielił związkowi znaczącej pomocy. W przemówieniu z 1982 roku podkreślił znaczenie Polski dla Europy:

https://www.zachod.pl/wp-content/uploads/2019/12/wprowadzily-w-polsce-stan-wojenny-9.mp3

Polska nie należy do Wschodu czy Zachodu. Polska jest w centrum europejskiej cywilizacji, do której wniosła bardzo wiele. Robi to także dzisiaj we wspaniały sposób, nie godząc się na ucisk i niewolę.

Stan wojenny został zawieszony przez Radę Państwa 31 grudnia 1982 roku, ze względu na zaplanowaną na następny rok wizytę papieża Jana Pawła II. Zwolniono półtora tysiąca internowanych, ale w więzieniach pozostało drugie tyle osób.

Miesiąc po wizycie Ojca Świętego, 22 lipca 1983 roku, generał Wojciech Jaruzelski zniósł w Polsce stan wojenny.

W czasie jego trwania, według różnych źródeł, straciło życie od kilkudziesięciu do stu osób. Zgodnie z danymi Instytutu Pamięci Narodowej, internowanych zostało około 10 tysięcy, w tym niektóre osoby więcej niż raz. Wiele innych było represjonowanych, wyrzucanych z pracy, relegowanych ze studiów, inwigilowanych przez bezpiekę. Stan wojenny, który w założeniach komunistycznych władz miał uratować socjalistyczny ustrój i porządek PRL, utrwalany przez kilkadziesiąt powojennych lat, w rezultacie przyczynił się do upadku komunizmu, pociągając za sobą rozpad Związku Radzieckiego.


PRZECZYTAJ TAKŻE:

Kościół w Polsce wobec stanu wojennego

Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego przez komunistyczne władze, 13 grudnia 1981 roku, Kościół jednoznacznie opowiedział się po stronie narodu. Poparł dążenia wolnościowe i stanął w obronie prześladowanych i więzionych. Oprócz opieki duszpasterskiej i modlitwy, podjął liczne działania. Były to interwencje u władz w sprawie zwolnienia internowanych, pomoc – zarówno duchowa, jak i materialna rodzinom i potrzebującym, a także wsparcie prawne.


Jan Paweł II wobec stanu wojennego

Wielką rolę w okresie stanu wojennego w Polsce odegrał Święty Jan Paweł II. Papież troszczył się o los ojczyzny i rodaków. Wielokrotnie zajmował krytyczne stanowisko wobec decyzji komunistycznych władz, apelując – także w listach do generała Jaruzelskiego – o zaprzestanie przemocy i powrót do dialogu ze społeczeństwem.


Stan wojenny – wspomnienia opozycjonistów

Byli to członkowie i współpracownicy Solidarności, działacze opozycji, przedstawiciele świata kultury i nauki, a także księża. Wyciągnięci nocą z domów, przewożeni do aresztów i więzień, nie wiedzieli co ich czeka. Ich bliscy dopiero po kilku dniach a nawet tygodniach dowiadywali się, gdzie się znajdują. Według danych IPN, w sumie w okresie stanu wojennego internowano około 10 tysięcy osób. Andrzej Gwiazda, jeden z twórców Solidarności i działacz opozycyjny w PRL, został wraz z innymi internowany w nocy z 12 na 13 grudnia:


Jak gen. Jaruzelski wprowadził stan wojenny

38 lat temu, w nocy z 12-go na 13-ty grudnia 1981 roku władzę przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego z generałem Wojciechem Jaruzelskim na czele. Za oficjalną przyczynę wprowadzenia stanu wojennego podano pogarszającą się sytuację gospodarczą kraju i zagrożenie struktur państwowych. 13 grudnia o godzinie 6-tej rano radio i telewizja nadały wystąpienie generała Wojciecha Jaruzelskiego.


Wspomnienia artystów ze stanu wojennego

Godzina milicyjna, wyłączone telefony, zmilitaryzowane radio i telewizja, wojsko i czołgi na ulicach, tak większość Polaków wspomina stan wojenny, wprowadzony w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku. Dla wszystkich był to wstrząs. Polacy w różny sposób wyrażali sprzeciw wobec komunistycznej władzy. Między innymi nosili niewielkie oporniki wpięte w klapę i wychodzili na spacery podczas emisji Dziennika Telewizyjnego. Niektórzy aktorzy i twórcy bojkotowali państwowe media, a życie artystyczne częściowo zeszło do podziemia. Wielu artystów występowało w prywatnych mieszkaniach, a także w salach parafialnych i w plenerze.

Stan wojenny 1981-1983

13 grudnia – rocznica wprowadzenia stanu wojennego

Tagi:
Poprzedni

Dobry rok lekkoatletów AZS AWF Gorzów

Następny

Warszawska bez wody

alfabet gorzowski

Suplement do Alfabetu „Gimnastycznego”, wyrazy z głoską DŹ na przedzie

Alfabet Gorzowski – S JAK SKARB NA STRYCHU

Alfabet Gorzowski – C JAK CZASOPRZESTRZEŃ NUTTGENSA

Alfabet Gorzowski – G JAK GUSTAW ADOLF U BRAM LANDSBERGA

Alfabet Gorzowski – F JAK FICOWSKI i PAPUSZA

najnowsze

Tragiczny wypadek na DK 22. Nie żyje motocyklista

Ponad 10 tys. nietrzeźwych kierowców w pierwszym miesiącu wakacji

Rosyjskie media czekają na komentarze po wypowiedzi Trumpa

ONZ: setki Palestyńczyków zginęły podczas oczekiwania na pomoc

Obchody 81. rocznicy Powstania Warszawskiego

Beniaminek na początek

Kontrole na granicy z Niemcami będą przedłużone o dwa miesiące

Koreańskie czołgi będą produkowane w Polsce

Uroczystości 81. rocznicy Powstania Warszawskiego

W tym roku będą czapki i szaliki

popularne

  • Północna Obwodnica Gorzowa: jest ZRID, rozbiórki w przyszłym tygodniu

    Północna Obwodnica Gorzowa: jest ZRID, rozbiórki w przyszłym tygodniu

    0 udost.
    Udostępnij 0 Tweet 0
  • Powstanie nowa linia 115. Połączy os. Europejskie z Piaskami

    0 udost.
    Udostępnij 0 Tweet 0
  • Kilkunastu kierowców pędziło przez miasto. Stracili prawo jazdy

    0 udost.
    Udostępnij 0 Tweet 0
FACEBOOK
TWITTER
YOUTUBE
RSS
Radio Gorzów

Program miejski Polskiego Radia - Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze "Radio Zachód S.A." w likwidacji w Zielonej Górze
Radio Gorzów

ul. Warszawska 131
66-400 Gorzów Wlkp.

  • Reklama
  • Formularz kontaktowy
  • Cookies i polityka prywatności
  • Archiwum
Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze Radio Zachód S.A. 2022.
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
  • STRONA GŁÓWNA
  • WIADOMOŚCI
    • MIASTO
    • KULTURA
    • GOŚĆ NA 95,6FM
    • KRAJ I ŚWIAT
  • SPORT
  • MULTIMEDIA I TV
    • MULTIMEDIA
    • RADIO GORZÓW TV
  • AUDYCJE
    • TAKI DZIEŃ
    • GIMNASTYKA JĘZYKA
    • PODCASTY OD A DO Z
  • RADIO
    • RAMÓWKA
    • PATRONAT MEDIALNY
    • REGULAMINY
    • KONTAKT
  • REKLAMA
  • RADIO ZACHÓD

Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze Radio Zachód S.A. 2021.

Ta witryna wykorzystuje pliki cookie. Kontynuując przeglądanie wyrażasz zgodę na ich używanie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony Polityki prywatności.
Przejdź do treści
Otwórz pasek narzędzi Narzędzia ułatwień

Narzędzia ułatwień

  • Powiększ tekstPowiększ tekst
  • Zmniejsz tekstZmniejsz tekst
  • KontrastKontrast
  • NegatywNegatyw
  • Podkreślone linkiPodkreślone linki
  • Czcionka alternatywnaCzcionka alternatywna
  • Resetuj Resetuj