wtorek, 5 sierpnia 2025
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
Radio Gorzów
  • WIADOMOŚCI
    • MIASTO
    • KULTURA
    • GOŚĆ NA 95.6FM
    • KRAJ I ŚWIAT
  • SPORT
    Szczypiorniści Stali rozpoczęli przygotowania do sezonu

    Szczypiorniści Stali rozpoczęli przygotowania do sezonu

    Igor Kordun pogodził faworytów

    Igor Kordun pogodził faworytów

    Australijska rozgrywająca w AZS AJP

    Australijska rozgrywająca w AZS AJP

    fot.Paweł Skraba/PZKaj.

    Medalowe żniwo gorzowskich kajakarzy

    Miniżużlowcy Stali wygrali prawie wszystko

    Miniżużlowcy Stali wygrali prawie wszystko

    fot. materiały Warty Gorzów

    Warta wyszarpała remis w Woliborzu

    Pochwały dla Ilanki, punkty dla Stilonu

    Pochwały dla Ilanki, punkty dla Stilonu

    Beniaminek na początek

    Beniaminek na początek

    Cuprum Stilon spokojnie czeka na licencję

    Cuprum Stilon spokojnie czeka na licencję

  • RG TV
  • PODCASTY
  • RADIO
    • RAMÓWKA
    • REGULAMINY
    • KONTAKT
  • REKLAMA
  • RADIO ZACHÓD

SŁUCHAJ

Radio Gorzów
  • WIADOMOŚCI
    • MIASTO
    • KULTURA
    • GOŚĆ NA 95.6FM
    • KRAJ I ŚWIAT
  • SPORT
    Szczypiorniści Stali rozpoczęli przygotowania do sezonu

    Szczypiorniści Stali rozpoczęli przygotowania do sezonu

    Igor Kordun pogodził faworytów

    Igor Kordun pogodził faworytów

    Australijska rozgrywająca w AZS AJP

    Australijska rozgrywająca w AZS AJP

    fot.Paweł Skraba/PZKaj.

    Medalowe żniwo gorzowskich kajakarzy

    Miniżużlowcy Stali wygrali prawie wszystko

    Miniżużlowcy Stali wygrali prawie wszystko

    fot. materiały Warty Gorzów

    Warta wyszarpała remis w Woliborzu

    Pochwały dla Ilanki, punkty dla Stilonu

    Pochwały dla Ilanki, punkty dla Stilonu

    Beniaminek na początek

    Beniaminek na początek

    Cuprum Stilon spokojnie czeka na licencję

    Cuprum Stilon spokojnie czeka na licencję

  • RG TV
  • PODCASTY
  • RADIO
    • RAMÓWKA
    • REGULAMINY
    • KONTAKT
  • REKLAMA
  • RADIO ZACHÓD
Radio Gorzów
Strona główna Wiadomości

Historyk IPN: „Warszyc” jednym z najbardziej ideowych „Żołnierzy Wyklętych” [WIDEO]

PAP PAP
2019-03-01 06:30
Historyk IPN: „Warszyc” jednym z najbardziej ideowych „Żołnierzy Wyklętych” [WIDEO]

Fot. Radio Zachód / Instytut Pamięci Narodowej

Udostępnij na FacebookUdostępnij na TwitterUdostępnij na WhatsappEmail

Kpt. Stanisław Sojczyński „Warszyc” należał do jednych z najbardziej ideowych Żołnierzy Wyklętych. Niesłychanie dbał o dyscyplinę i o to, żeby jego żołnierze prezentowali moralną wyższość nad przeciwnikiem – mówi PAP dr Tomasz Toborek z łódzkiego IPN.

 
„Warszyc” był organizatorem i dowódcą Konspiracyjnego Wojska Polskiego – największej organizacji antykomunistycznego podziemia w centralnej Polsce. W 1946 r. został aresztowany przez UB i skazany na karę śmierci. Do dziś nie odnaleziono jego szczątków.

Stanisław Sojczyński urodził się 30 marca 1910 r. w Rzejowicach w powiecie radomszczańskim. Przed wojną ukończył Kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty i pracował jako nauczyciel języka polskiego. Walczył w kampanii wrześniowej, a podczas okupacji był zastępcą dowódców radomszczańskiego obwodu ZWZ i AK.

Historyk podkreślił, że „Warszyc” – tak jak większość Żołnierzy Wyklętych – nie pojawił się znikąd w 1945 r. W większości byli to ludzie, którzy niejako mieli mandat do tego, żeby nadal walczyć o wolną Polskę, bowiem przez cały okres okupacji niemieckiej walczyli z okupantem hitlerowskim. I to, że w 1945 r. nie udało im się wywalczyć takiej Polski jaką chcieli, spowodowało, że pozostali w konspiracji” – mówił PAP dr Tomasz Toborek, autor książki „Warszyc. Wyklęty bohater”.
 

 
Według niego Stanisław Sojczyński już podczas okupacji niemieckiej stał się lokalnym bohaterem, jednym z najbardziej energicznych żołnierzy, który przeprowadzał najbardziej spektakularne akcje w terenie. Wśród nich m.in. wykonanie wyroków na dwóch szefach radomszczańskiego gestapo czy rozbicie miejscowego aresztu i uwolnienie przetrzymywanych tam polskich więźniów.

„To wszystko sprawiło, że już w latach 1944-1945 był lokalnym bohaterem, a po wkroczeniu na te tereny w styczniu 1945 r. Armii Czerwonej, Sojczyński uznał, że de facto zaczęła się nowa okupacja, a przynajmniej, że Polska nie odzyskała pełnej suwerenności. W związku z tym trzeba walczyć nadal”

– dodał historyk z łódzkiego IPN.

Według niego „Warszyc” należał do jednego z najbardziej ideowych Żołnierzy Wyklętych. Był znakomitym dowódcą, potrafiącym z dużą wyobraźnią przewidzieć przebieg prowadzonych akcji. Udało mu się stworzyć Konspiracyjne Wojsko Polskie – najsilniejszą organizację antykomunistycznego podziemia, działającą w centralnej Polsce, która liczyła ponad 2,5 tys. ludzi. „To – jak na warunki nowej okupacji – było liczbą ogromną” – ocenił dr Toborek.

Paradoksalnie – jak podkreślił historyk – „Warszyc” musiał przeprowadzać podobne akcje i działać podobnymi metodami, jak za czasów okupacji niemieckiej. Jego żołnierze m.in. zlikwidowali brutalnego szefa sekcji śledczej Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Radomsku, likwidowali konfidentów i walczyli z bezprawiem UB, gwałtami Armii Czerwonej czy nadużyciami dokonywanymi przez urzędników.

„Mało tego, jego żołnierze niekiedy zastępowali w terenie urzędy, które były do tego powołane. Skoro UB nie zapewniał bezpieczeństwa, to +Warszyc+ często pełnił rolę np. rozjemcy między lokalnymi gospodarzami, brał w obronę niektórych gospodarzy przeciwko nadużyciom władzy, a nawet w lokalnych sporach o przysłowiową miedzę to żołnierze +Warszyca+ i on sam rozstrzygali, a nie UB czy Milicja Obywatelska”

– dodał autor książki.

Dlatego też kpt. Sojczyński miał bardzo duże oparcie w lokalnej społeczności, o które zabiegał, bo uważał, że dla ideowości organizacji i jej funkcjonowania ważne jest to, aby miała ona wsparcie miejscowej ludności. Dlatego też odmówił pomocy z Zachodu, kiedy była ona możliwa.

„Uważał, że oddziały partyzanckie miały rację bytu, kiedy moralnie i finansowo wspierane są przez lokalną społeczność” – dodał dr Toborek.

Według badacza „Warszyc” był człowiekiem, który bardzo dbał o dyscyplinę swoich oddziałów. „Tak jak często niektóre środowiska szukają wręcz kontrowersji wokół Żołnierzy Wyklętych, tak w przypadku +Warszyca+ trudno cokolwiek mu zarzucić. Niesłychanie dbał o dyscyplinę i o to, żeby jego żołnierze prezentowali moralną wyższość nad przeciwnikiem, z którym walczyli” – podkreślił.

Żołnierze „Warszyca” wsławili się m.in. brawurową akcją rozbicia aresztu w Radomsku. W kwietniu 1946 r. uwolnili z niego grupę ok. 60 osób aresztowanych i przetrzymywanych przez funkcjonariuszy UB.

„Była ona spektakularnym sukcesem. Rozbicie bez strat własnych miejskiego aresztu było czymś wyjątkowym w ówczesnym czasie. Ale też paradoksalnie ta akcja była początkiem końca, ponieważ władze bezpieczeństwa z szefem WUBP w Łodzi Mieczysławem Moczarem poczuły się na tyle upokorzone, że rozpoczęto bardzo energiczną i intensywną akcję w celu likwidacji KWP, co w dość krótkim czasie się udało”

– dodał historyk.

Pod dowództwem kpt. Sojczyńskiego KWP walczyło do końca czerwca 1946 r., ale walkę kontynuowała II i III Komenda KWP.

„Warszyca” ujęto i aresztowano pod koniec czerwca 1946 r. w Częstochowie, w wyniku zdrady dokonanej przez łącznika w sztabie KWP Henryka Brzózkę. Przewieziono go do siedziby WUBP w Łodzi, a w grudniu 1946 r. odbył się pokazowy proces kpt. Sojczyńskiego i jego podkomendnych.

Zdaniem historyka proces „Warszyca” był charakterystyczny dla wszystkich procesów propagandowych odbywających się w tamtym czasie, które ówczesna władza chciała wykorzystać do własnych celów. Ale postawa kpt. Sojczyńskiego „burzyła” ten scenariusz.

„Bardzo obszerne wypowiedzi Sojczyńskiego, który starał się z własnego punktu widzenia naświetlić sytuację w kraju, burzyły ten scenariusz, który założyły sobie władze. To +Warszyc+ demaskował sytuację panującą w kraju, panujące bezprawie. Dlatego po pewnym czasie przewodniczący składu sędziowskiego Bronisław Ochnio zaczął odbierać +Warszycowi+ głos i kazał odpowiadać na niektóre pytania: tak lub nie, aby nie mógł on rozwijać żadnego niewygodnego dla władzy wątku. Przed samym wydaniem wyroku odebrano mu również prawo do ostatniego słowa”

– relacjonował dr Toborek.

„Warszyca” i jego siedmiu żołnierzy wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi skazano na karę śmierci; ostatecznie wykonano sześć wyroków.

Kpt Sojczyński i jego pięciu podkomendnych zostało zamordowanych 19 lutego 1947 r., trzy dni przed ogłoszeniem amnestii.

„Wyroki wykonano najprawdopodobniej na strzelnicy na Brusie w Łodzi, jednak nie możemy tego potwierdzić, ponieważ dotąd nie udało się znaleźć szczątków zamordowanych wówczas żołnierzy KWP” – podkreślił historyk z łódzkiego IPN.

Fot. Radio Zachód / Instytut Pamięci Narodowej
Kpt. Stanisław Sojczyński „Warszyc”, fot. IPN

Tagi: "Zołnierze Wyklęci"
Poprzedni

Technikum nr 8 nie będzie zlikwidowane !

Następny

„Żołnierze Wyklęci”: Łukasz Ciepliński „Pług”

alfabet gorzowski

Suplement do Alfabetu „Gimnastycznego”, wyrazy z głoską DŹ na przedzie

Alfabet Gorzowski – S JAK SKARB NA STRYCHU

Alfabet Gorzowski – C JAK CZASOPRZESTRZEŃ NUTTGENSA

Alfabet Gorzowski – G JAK GUSTAW ADOLF U BRAM LANDSBERGA

Alfabet Gorzowski – F JAK FICOWSKI i PAPUSZA

najnowsze

Inwestycje do 100 tys. zł bez podatku. Domański przedstawił założenia OKI

Czy będzie więcej pociągów z Gorzowa

Postrzelenie mężczyzny w Ciechanowie. Pięć osób z dwóch zwaśnionych rodzin zatrzymanych

Hałdy gruzu. Niewiele zostało po dawnej zabudowie

Salmonella w partii jaj. GIS wydał ostrzeżenie

Szczypiorniści Stali rozpoczęli przygotowania do sezonu

Zbliża się zaprzysiężenie Karola Nawrockiego na prezydenta [PLAN UROCZYSTOŚCI]

Reaktor MARIA wraca do pracy. Minister energii o tym, kiedy ruszy z pełną mocą

Śmiertelny wypadek pod Łodzią. Trasa S8 na Wrocław zamknięta

Ania z Zielonego Wzgórza zatańczy w Gorzowie

popularne

  • Co z elektryfikacją linii Gorzów – Międzychód – Poznań?

    Co z elektryfikacją linii Gorzów – Międzychód – Poznań?

    0 udost.
    Udostępnij 0 Tweet 0
  • Miasto nie wprowadzi opłat za parkowanie przy szpitalu

    0 udost.
    Udostępnij 0 Tweet 0
  • Północna Obwodnica Gorzowa: jest ZRID, rozbiórki w przyszłym tygodniu

    0 udost.
    Udostępnij 0 Tweet 0
FACEBOOK
TWITTER
YOUTUBE
RSS
Radio Gorzów

Program miejski Polskiego Radia - Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze "Radio Zachód S.A." w likwidacji w Zielonej Górze
Radio Gorzów

ul. Warszawska 131
66-400 Gorzów Wlkp.

  • Reklama
  • Formularz kontaktowy
  • Cookies i polityka prywatności
  • Archiwum
Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze Radio Zachód S.A. 2022.
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
  • STRONA GŁÓWNA
  • WIADOMOŚCI
    • MIASTO
    • KULTURA
    • GOŚĆ NA 95,6FM
    • KRAJ I ŚWIAT
  • SPORT
  • MULTIMEDIA I TV
    • MULTIMEDIA
    • RADIO GORZÓW TV
  • AUDYCJE
    • TAKI DZIEŃ
    • GIMNASTYKA JĘZYKA
    • PODCASTY OD A DO Z
  • RADIO
    • RAMÓWKA
    • PATRONAT MEDIALNY
    • REGULAMINY
    • KONTAKT
  • REKLAMA
  • RADIO ZACHÓD

Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze Radio Zachód S.A. 2021.

Ta witryna wykorzystuje pliki cookie. Kontynuując przeglądanie wyrażasz zgodę na ich używanie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony Polityki prywatności.
Przejdź do treści
Otwórz pasek narzędzi Narzędzia ułatwień

Narzędzia ułatwień

  • Powiększ tekstPowiększ tekst
  • Zmniejsz tekstZmniejsz tekst
  • KontrastKontrast
  • NegatywNegatyw
  • Podkreślone linkiPodkreślone linki
  • Czcionka alternatywnaCzcionka alternatywna
  • Resetuj Resetuj